وردنه چیست؟
وردنه یکی از ابزارهای اولیه و مهم در پختن نان و شیرینی است.در واقع این وسیله لوله ای شکل بوده و برای پهن کردن و فرم دادن انواع خمیرها مورد استفاده قرار میگیرد.
وردنه ها در بافت ها،اَشکال و جنس های مختلفی تولید شده و به بازار عرضه میشوند.هر یک از این محصولات کارایی کاملا متفاوتی دارند.
انواع وردنه چگونه دسته بندی میشوند؟
وردنه ها بر اساس جنس،شکل ظاهری،طول و وزن دسته بندی میشوند.
۲ نوع اصلی وردنه کدامند؟
۱.آمریکایی:
این محصول که به آن وردنه کلاسیک نیز گفته میشود به صورت یک استوانه با دو دسته در دو طرف آن میباشد.معمولا وسط استوانه محوری برای راحت تر چرخیدن وردنه قرار گرفته است.
مزایا:
۱.برای همه انواع خمیر از جمله شیرینی،بیسکوییت،پای،نان و … قابل استفاده است.
۲.داشتن ۲ دسته در طرفین کار کردن با آن را راحت تر میکند.در واقع به کمک دسته ها میتوان از نیروی بازو به بهترین نحو ممکن استفاده کرد.
۳.برای راحت تر باز کردن خمیرهای سفت و سرد گزینه مناسبی است.
۴.هنگام استفاده از آن هیچ نوع تماسی بین دست و خمیر به وجود نمی آید.
معایب:
۱.وجود دسته ها و فاصله آنها با بدنه محصول از قدرت مانور کم کرده و فرم دهی خمیر را سخت میکند.
۲.چرخان بودن بدنه باعث وارد شدن فشار به طور ناهماهنگ روی خمیر شده و معمولا آن را به صورت نامسطح باز میکند.
۳.از مدل فرانسوی سنگین تر بوده و ممکن است باعث پاره شدن خمیرهای خیلی نازک شود.
۲.فرانسوی:
این محصول فاقد دسته بوده و در بعضی انواع آن قطر در تمام قسمتها یکسان است.البته ممکن است بعضی مدلهای دیگر این محصول در دو قسمت انتهایی کمی باریکتر باشند.
مزایا:
۱.به علت نداشتن دسته باید از قسمت پایینی کف دست برای باز کردن خمیر استفاده شود.همین مسئله باعث قرار گرفتن دست در قسمت وسط محصول و ایجاد کنترل بیشتر روی باز کردن خمیر خواهد شد.
۲.به علت سبک بودن،قدرت مانور روی آن بیشتر بوده و کارهای ظریف با آن به راحتی قابل انجام است.
۳.با استفاده از این محصول به دلیل کنترل فشار روی خمیر،باز شدن خمیر به صورت هماهنگ تری انجام میشود.
۴.این محصول برای خمیرهای خیلی نازک مانند سمبوسه و باقلوا انتخاب بسیار مناسبی است.
معایب:
۱.این محصول برای خمیرهای نرم مناسب بوده و برای خمیرهای فریز شده یا سفت مانند بیسکوییت عملکرد مناسبی ندارد.
۲.در اثر تماس دست با وردنه و نزدیکی دست به خمیر،گرمای دست به خمیر منتقل شده و باعث شل شدن آن میشود.در نتیجه بهتر است سرعت کار با این مدل به خصوص در فصل گرما زیاد باشد.
به طور کلی میتوان گفت خمیرهای سفت،ضخیم و فریز شده با وردنه کلاسیک و خمیرهای خیلی نازک با مدل فرانسوی بهتر باز میشوند.
بنابراین بهتر است از هر دو مدل این وردنه ها تهیه کنید و در منزل داشته باشید.زیرا در اغلب مواقع نمیتوان یکی از آنها را جایگزین دیگری کرد.
انواع وردنه فرانسوی کدامند؟
۱.میله ای صاف:
این مدل مناسب خمیرهایی است که باید به صورت یکدست باز شوند مانند خمیر بیسکوییت.
۲.مخروطی:
این محصول برای باز کردن خمیر نان انتخاب مناسبی است.
۳.غلتکی:
این مدل مناسب باز کردن و صاف کردن خمیر داخل قالب میباشد.در واقع باید خمیر را در قالب انداخته و با دست اندکی آن را باز کنید.سپس آن را با غلتک صاف کنید.
۴.بلند و باریک:
این محصول در قطرهای ۱.۵ و ۳ سانت و با طولهای ۵۰،۶۰،۸۰ و ۹۰ سانتی متر تولید میشود.از این مدل برای باز کردن خمیرهای بسیار نازک مانند خمیر باقلوا استفاده میشود.
انواع وردنه بر اساس جنس کدامند؟
۱.چوبی:
این مدل در واقع پرطرفدارترین نوع وردنه است که جنس مرغوب آن معمولا از چوب افرا یا گردو ساخته میشود.
مزایا:
۱.فشرده بوده و رطوبت را جذب نمیکند.
۲.وزن مناسبی داشته و از دوام بالایی برخوردار است.
۳.شستشوی آن ساده و راحت است.
۴.کار کردن با آن آسان است.
در واقع اگر میخواهید تنها یک وردنه بخرید آن را از جنس چوب و غیر صیقلی انتخاب کنید.زیرا آرد را روی خود حفظ کرده و نیاز مداوم به آرد پاشی را کاهش میدهد.
هنگام خرید این مدل از صاف بودن سطح و تابدار نبودن آن اطمینان حاصل کنید.به علاوه آن را در اندازه مناسب خریداری کنید تا بتوانید به راحتی و بدون خسته شدن با آن کار کنید.
چگونه میتوان از وردنه چوبی به خوبی مراقبت کرد؟
این محصول بدون نیاز به مراقبت آنچنانی،عمر و دوام طولانی خواهد داشت البته به این شرط که آن را داخل آب رها نکنید!
اگر بلافاصله پس از اتمام کارتان آن را با دست و آب داغ بشویید بسیار راحت تمیز خواهد شد.بدین صورت که از یک پد تمیز کننده ترجیحا پلاستیکی استفاده کنید و باقیمانده خمیر را از روی محصول پاک کنید.سپس آن را خوب آبکشی کرده و با یک حوله تمیز به طور کامل خشک کنید.
اگر محصول در معرض گرمای بیش از حد قرار بگیرد احتمال تَرَک خوردن آن وجود دارد.بنابراین شستشوی این محصول در ماشین ظرفشویی توصیه نمیشود.بدین سبب که گرمای بیش از حدِ آب چوب را خشک میکند و پروسه طولانی شستشو وردنه را بیش از حد خیس میکند.
برای مراقبت بهتر از این محصول میتوانید پس از شستشو و خشک کردن مقداری روغن زیتون به آن بمالید.
۲.استیل:
این محصول یک مدل حرفه ای و مخصوص سرآشپزهاست اما به دلیل وزن سنگین و قیمت بالا کمتر از آن استفاده میشود.این محصول قابل فریز کردن بوده و در حین کار گرمایی به خمیر انتقال نمیدهد.
این مدل معمولا طول بلندی دارد بنابراین با استفاده از آن به راحتی میتوان میزان زیادی از خمیر را به صورت همزمان باز کرد.همچنین به دلیل جنس استیل،خمیر به آن نمیچسبد.
وردنه استیل مدرج چیست؟
این محصول توخالی و سبک بوده و قیمت مناسبی دارد.در طرفین آن حلقه هایی با ارتفاع یک سانت،شش میل،سه میل و دو میل وجود دارد.اگر خمیر باید به ضخامت شش میل باز شود،حلقه ها را خارج کنید.سپس در دو طرف حلقه شش میل بگذارید تا خمیر به صورت یکدست باز شود.
البته مدل مدرج میتواند از جنس چوبی هم تولید شود که برای خمیرهای دارای خمیر مایه مناسب است.
۳.مرمر:
این محصول وزن بالایی دارد و خنک می ماند.معمولا آن را پیش از استفاده داخل فریزر قرار میدهند و در مدت زمان انجام کار قابلیت حفظ سرما در خود را دارد.
خنک بودن وردنه چه فایده ای دارد؟
این ویژگی باعث میشود که خمیرهایی نظیر هزارلا،کروسان و … در حین باز شدن چربی پس ندهند.البته سنگینی وردنه خمیر حجیم را به راحتی باز میکند.
این محصول وزن سنگینی دارد و برای باز کردن خمیر نیازی به وارد کردن فشار زیاد نخواهد بود.بنابراین برای باز کردن خمیرهای خیلی لطیف انتخاب خوبی نیست!
۴.پلاستیک:
به این محصول وردنه فوندانت نیز گفته میشود که طول کوتاهی دارد،بسیار سبک و کاملا نچسب میباشد.در واقع این محصول انتخاب مناسبی برای باز کردن خمیرهای تزئینی و ظریف مانند فوندانت و خمیر شکلات میباشد.
این محصول در دو مدل ساده و طرحدار در بازار موجود است.
۵.سیلیکون:
این محصول از جدیدترین مدلهای وردنه میباشد که در سایزها و مدلهای مختلف تولید میشود.این مدل نیز نیاز به آردپاشی دارد اما مقدار آرد مورد نیاز آن بسیار کم است.این مدل در مقایسه با مدل چوبی حرارت کمتری ایجاد میکند.بنابراین برای باز کردن خمیرِ پای گزینه مناسبی است.به علاوه نچسب بوده و به راحتی تمیز میشود.
این مدل در وزنهای مختلف تولید میشود و با توجه به کاربرد مدنظر خود میتوانید نوع سبک یا سنگین آن را خریداری کنید.البته ناگفته نماند که این مدل چندان مورد علاقه آشپزهای حرفه ای نبوده و مناسب افراد مبتدی است.
۶.تفلون:
یکی از انواع وردنه های نچسب مدل تفلون میباشد.این محصول به خمیر نمیچسبد،به راحتی شسته میشود و میتوان آن را برای خمیرهای چرب داخل فریزر قرار داده و سرد کرد.
این محصول را برخلاف اغلب مدلها میتوان داخل ماشین ظرفشویی قرار داد.از این مدل اغلب برای باز کردن خمیرهای پای و نان استفاده میشود.
۷.شیشه ای:
این محصول توخالی بوده و باید هنگام استفاده آن را به میزان وزن مورد نیاز با آب پر کنید.
مزیت:
مزیت این محصول جلوگیری از گرم شدن خمیرهای هزارلا یا خمیر پای است که به گرما حساس میباشند.
انواع دیگری از وردنه ها نیز وجود دارند که به خمیرها طرح سوراخدار یا راه راه میدهند و اغلب در شیرینی پزی کاربرد دارند.
وردنه برقی چیست؟
این محصول در واقع دستگاه پهن کننده خمیر یا غلتک نانوایی با ابعاد مناسب میباشد.کار کردن با آن بسیار راحت بوده و خمیر پهن شده توسط آن کاملا یکنواخت خواهد بود.
کاربرد وردنه برقی چیست؟
از این وسیله در نانوایی ها برای تهیه نان روغنی،بربری،شیرمال و نیز برای تهیه خمیر پیتزا استفاده میشود.
دستگاه وردنه برقی چه ویژگی هایی دارد؟
۱.ابعاد کوچک ۲.عدم اِشغال فضای زیاد ۳.مصرف برق کم ۴.استهلاک پایین ۵.حمل و نقل آسان ۶.داشتن الکتروگیربکس بدون صدا با عمر طولانی ۷.تعمیر و نگهداری آسان و کم هزینه
هنگام خرید یک وردنه مناسب چه فاکتورهایی را باید مدنظر قرار داد؟
۱.طول:
این محصول بسته به نوع کاربرد در طول های مختلفی تولید میشود.مدل کلاسیک بین ۲۵ تا ۳۰ سانتی متر(بدون احتساب دسته ها) طول دارد.
برای خمیرهای نان،پیتزا،باقلوا و سمبوسه از مدل بلندتر و برای خمیر فوندانت و انواع شیرینی و کلوچه از مدل کوتاهتر استفاده کنید.
۲.وزن:
پس از نوع محصول و جنس آن،وزن در درجه بعدی اهمیت قرار میگیرد.بدین طریق که با تمرین میتوان فشار دست را تنظیم کرده و با وزنهای مختلف به راحتی کار کرد.
دقت کنید که برای خمیرهای لطیف از مدلهای سبک و برای خمیرهای سفت و حجیم خصوصا خمیر هزارلا باید از مدلهای سنگین استفاده کنید.
۳.بافت دار یا طرحدار بودن:
این وردنه ها معمولا در جنس های چوبی،طلقی و پلاستیکی تولید میشوند.از مدل چوبی برای ایجاد طرح روی خمیر بیسکوییت یا پای استفاده میشود.مدل طلقی وزن سبکتری دارد و برای طرح انداختن روی خمیر فوندانت بکار میرود.
از مدل پلاستیکی هم برای طرح انداختن روی خمیر و هم بیسکوییت استفاده میشود.
۴.قابلیت شستشوی آسان:
جنس محصول باید به گونه ای باشد که به راحتی تمیز شده و نیازی به شستشوی زیاد نداشته باشد.مدل های استیل،مرمر و چوبی از این دسته اند.توجه داشته باشید که برای تمیز کردن آنها ترجیحا از اسکاچ استفاده نکنید.
۵.تعداد دسته ها:
وردنه ها امروزه در مدلهای یک دسته و دو دسته طراحی و تولید میشوند:
مدل یک دسته:
ساختاری شبیه غلتک دارد که اگر دسته آن را با یک دست بگیرید به راحتی میتوانید خمیر را باز و صاف کنید.
مدل دو دسته:
این مدل دارای دو دسته در قسمتهای کناری بدنه استوانه ای شکل میباشد.بنابراین برای باز کردن خمیر باید هر دو دسته آن را با دستان خود بگیرید.
۶.امکان شستشو در ماشین ظرفشویی:
اگر میخواهید هر از گاهی وردنه خود را داخل ماشین ظرفشویی بشویید باید در هنگام خرید به این ویژگی توجه کنید.با وجود این قابلیت وردنه شما بهتر و سریعتر شسته و تمیز خواهد شد.
۷.قابلیت نگهداری آسان:
بعضی از این محصولات مانند مدل چوبی به روغن زدن نیاز دارند.تا حد امکان مدلی را انتخاب کنید که تمیز کردن و نگهداری آن ساده باشد.
برای سالم ماندن محصول ابتدا با پالت خمیرهای چسبیده به آن را جدا کرده و سپس با یک دستمال مرطوب آن را تمیز کنید.توجه داشته باشید که استفاده از آب و خصوصا اسکاچ برای شستشوی وردنه از عمر آن می کاهد.